बलिउड अभिनेत्री ऐश्वर्या राय बच्चनको व्यक्तित्व अधिकारको रक्षा गर्दै दिल्ली उच्च अदालतले अन्तरिम आदेश जारी गरेको छ। अदालतले अनुमति बिना कुनै सेलिब्रेटी पहिचान (नाम, तस्वीर, आवाज आदि) प्रयोग गर्नाले त्यो सेलिब्रेटीको आर्थिक हित, प्रतिष्ठा र मर्यादामा हानि पुग्न सक्ने आदेश दिएको हो ।
उच्च अदालतले ऐश्वर्याका पति तथा अभिनेता अभिषेक बच्चनको पक्षमा पनि अन्तरिम आदेश दिएको छ, जसले गर्दा छुट्टै मुद्दामा उनको व्यक्तित्व अधिकारको रक्षा भएको छ । यसमा धेरै संस्थाहरूलाई उनको नाम, तस्वीर र आवाजको दुरुपयोग गर्नबाट रोक लगाइएको छ ।
सेप्टेम्बर ९ मा, न्यायाधीश तेजस कारियाले ऐश्वर्या रायको मुद्दामा अन्तरिम आदेश जारी गर्दै जब कुनै प्रसिद्ध व्यक्तिको पहिचान उनको अनुमति बिना प्रयोग गरिन्छ, यसले त्यो व्यक्तिलाई आर्थिक क्षति पुर्याउन सक्छ र सम्मानका साथ बाँच्ने उनको अधिकार पनि प्रभावित हुन सक्छ ।
यो आदेश ऐश्वर्या राय बच्चनले अदालतमा दिएको निवेदनका आधारमा आएको हो । जसमा उनले उनको व्यक्तित्वका धेरै पक्षहरूको दुरुपयोगमा प्रतिबन्ध लगाउन माग गरेकी थिइन् । उनका अनुसार धेरै वेबसाइट र अनलाइन प्लेटफर्महरूले उनको नाम, तस्वीर, आवाज र कृत्रिम बुद्धिमत्ताको सहयोगमा सिर्जना गरिएको अश्लील सामग्री पनि अनुमति बिना प्रयोग गरिरहेको उल्लेख थियो । ऐश्वर्याले यी गतिविधिहरूले उनको ब्रान्ड मूल्य र आम्दानीलाई मात्र असर गरिरहेको छैन, तर उनको छवि र सम्मानमा पनि चोट पुर्याइरहेको निवेदनमा उल्लेख गरेकी थिइन् । ऐश्वर्या रायले अदालतलाई त्यस्ता सबै वेबसाइटहरू, प्लेटफर्महरू र व्यक्तिहरूलाई रोक्न अनुरोध गरिन् जसले उनको नाम वा फोटो प्रयोग गरिरहेको बताएकी थिइन् ।
निवेदनमा केही वेबसाइटहरूले ऐश्वर्याको तस्वीरहरू सहित अनुमति बिना उत्पादनहरू बेचिरहेको र यस बाहेक, ई-वाणिज्य प्लेटफर्महरू, एक संस्था, एक एआई च्याटबोट वेबसाइट र केही युट्युब च्यानलहरूले पनि उनको नाम र छविको दुरुपयोग गरिरहेको समेत उल्लेख गरेकी छन् । ऐश्वर्याले आफ्नो निवेदनमा केन्द्र सरकारको इलेक्ट्रोनिक्स र आईटी मन्त्रालय, दूरसञ्चार विभाग र गुगललाई पनि विपक्ष बनाएकी छिन्।
अदालतले ऐश्वर्या रायको उजुरीलाई गम्भीरतापूर्वक लिएको छ र मुद्दालाई उनको पक्षमा पाएको छ र अन्तरिम रोक लगाएको छ । उच्च अदालतले अन्तरिम आदेश दिदै अब कुनै पनि व्यक्ति वा संस्थाले अनुमति बिना ऐश्वर्या राय बच्चनको नाम वा उनको संक्षिप्त नाम एआरबी, उनको तस्वीर, आवाज वा उनको व्यक्तित्वको कुनै पनि अन्य पक्ष प्रयोग गर्न सक्ने छैन । यो प्रतिबन्ध कुनै पनि माध्यम वा ढाँचामा लागू हुनेछ, चाहे त्यो कृत्रिम बुद्धिमत्ता, जेनेरेटिभ एआई, मेसिन लर्निङ, डीपफेक वा फेस मोर्फिङ जस्ता परम्परागत वा नयाँ प्रविधि होस् ।
अदालतले सबै प्रतिवादीहरू (यो निवेदन दर्ता भएका संस्था वा व्यक्तिहरू) लाई समन जारी गरेको छ र एक महिना भित्र आफ्नो लिखित जवाफ पेश गर्न निर्देशन दिएको छ र मुद्दाको अर्को सुनुवाइ जनवरी १५, २०२६ मा तोकेको छ ।
साथै, गुगललाई निवेदनमा दिइएको ऐश्वर्यासँग सम्बन्धित यूआरएलहरूको सूची तुरुन्तै हटाउन वा ब्लक गर्न र ती वेबसाइट वा खाताहरूका मालिकहरूको ग्राहक जानकारी सिलबन्दी गरिएको खाममा अदालतमा पेश गर्न आदेश दिइएको छ ।
यस आदेशमा कुनै पनि व्यक्तिको नाम, तस्विर, हस्ताक्षर, आवाज र समानता (विशेष शैली, इशाराहरू) समावेश छन्, जसमाथि केवल त्यो व्यक्तिको अधिकार छ ।
